گفتگوی یوایکسی با رضا بختیاری‌فرد: چرا خط فارسی خواناتر است؟ | کارکرد فونت در طراحی
تازه‌ترین برنامۀ پادکست یوایکس رایتینگ را به یک گفتگو اختصاص داده‌ایم: گفتگو دربارۀ کارکرد فونت در طراحی تجربه کاربری و تجربه‌نویسی.
رضا طراح قلم است و در سراسر ایران، کسی نیست که اثر او را ندیده باشد. فقط و فقط یک فقره قلمِ «ایرانسل» که با همکاری امید امامیان طراحی شده برای طرح این ادعا کافی‌ست.
قلم‌های یکان‌بخ (همین قلمی که می‌بینید)، نیان(با همکاری افسانه سالک) ، راوی، لیلا، قلم قرآنی واضح (با همکاری امید امامیان)، قلم باغ کتاب، قلم نوین (با همکاری هیربد لطفیان) از دیگر آثار این طراح قلم فارسی است.
حسام‌الدین مطهری و رضا بختیاری‌فرد در این پادکست علاوه بر موضوع کارکرد فونت در طراحی، دربارۀ تاریخچۀ فونت فارسی، ماشین تحریر، فونت عربی و فارسی و… هم گپ زده‌اند.
می‌توانید در پلتفرم‌های مختلف شنیداری و همین‌جا تازه‌ترین پادکست خانۀ تجربه‌نویسی را بشنوید:
سلام
آریای عزیز ممنون که تجربه و دغدغه‌ات را با ما در میان گذاشتی. خوشحال می‌شویم نوشتۀ منسجم‌تری دربارۀ همین موضوع از شما بخوانیم یا اگر دوست داشته باشی در مجلۀ تجربه‌نویسی منتشر کنیم.
صحبت جالبی بود، من از دوران بلاگفا و نویسندگی آنلاین حدود ۲۰ سال پیش، یادمه که مسئله فونت فارسی مسئله‌ی خیلی بغرنجی بود. محدود شدن به تاهوما و فونت‌های دیگه‌ای که بیشتر معمولا محتوی رو زشت می‌کردند.
این که می‌گین طراحان UI/UX خیلی توجهی به فونت یا تایپ فیس ندارند رو ولی من اصلا موافق نیستم. هرچند کلا کلمه و لقب مزخرفی هست این طراح UI/UX چون آخرش مشخص نمی‌کنه حوزه فعالیت فرد چیه، اگر یک طراح محصول دیجیتال ( به نظر من خیلی مشخص‌تر می‌کنه حوزه فعالیت رو) تحصیلات طراحی داشته باشه و بخواد در زمانی محصولی رو طراحی کنه، مسئله تایپ‌فیس و تمامی مسائل جانبی نوشتار رو باهاش درگیر می‌شه. مسئله‌ی اصلی از دید من اینه که برای طراحان ایرانی قواعد و روش‌های اصلی طراحی درست با تایپ‌فیس درست خوب طبقه‌بندی نشده.
برای مثال هر طراحی که روزانه از طریق سایت‌هایی مثل dribbble خودش رو به‌روز نگه می‌داره و تلاش می‌کنه مشابه طراحی‌های محصول آیکونیک توی فضا ایرانی طراحی کنه، این درد که یک طرح بسیار زیبا با شاکله‌ی یکسان، با تایپ‌فیس‌های فارسی چالش خواهند داشت.
یا برای مثال ترکیب تایپ‌فیس‌ها که یک رویکرد رایج هست توی سایت‌های انگلیسی که معمولا فونت‌های سانس رو با فونت‌های سریف ترکیب می‌کنند، یکی برای عناصر بصری و یکی برای عناصری که قرار هست به طول خوانده بشوند، یک اتفاقی هست که ما هنوز در زبان فارسی شاهدش نیستیم. من خودم خیلی تلاش کردم که با ترکیب فونت‌های ایران‌سنس و ایرانیکان یا ترکیب ایران‌سنس و کلمه به ترکیبات مشابهی برسم. یا برای مثال شاهد استفاده از یکان‌بخ در بنر‌ها و تصویرسازی‌ها و استفاده از ایرانیکان در بخش رابط کاربری هستیم.
تمام این‌ها رو گفتم که بگم اتفاقا در بخش طراحی محصول یکی از مهم‌ترین گام‌ها که معمولا برای یک برند جدید اتفاق می‌افته، بر اساس لحن و هویتی که برای اون برند می‌خواهیم قائل بشیم و بر اساس این که چه تایپ‌فیسی خواناتر هست معمولا ما یک چالش خیلی مهم رو طی می‌کنیم.
ببخشید اگر کمی این بازخورد بی‌سروته شد ولی خب اشتیاق داشتم که سریع‌تر هر چه بود رو بنویسم !
موفق باشید