یوایکس رایتر بخواند: ۷ کتاب بالینی برای یوایکس رایتر
به‌مناسبت افتتاح کتابخانۀ تجربه‌نویسی سراغِ دکتر فهیمه شانه (ویراستار و عضو سابق هیئت مدیرۀ انجمن صنفی ویراستاران) رفتیم تا در تکمیلِ کتاب‌های کتابخانه و البته ارائه یک بستۀ پیشنهادی از کتاب بالینی برای یوایکس رایتر مشورت بگیریم.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفتگوی ما با این ویراستارِ کاربلد و دقیق است:
امّهاتِ کتب!
در برابرِ پرسشِ «چطور تجربه‌نویس شویم؟» می‌توان پاسخی مفصل نوشت. اما «مهارت نوشتن»، پایه‌ای‌ترین مهارتی‌ست که هر یوایکس رایتر باید برای کسب آن تلاش کند.
صدالبته که این تلاش، در هیچ زمانی متوقف نمی‌شود، چرا که ظرافت‌های زبانی، دگرگونی‌ها و توسعه‌های زبانی توقف‌ناپذیرند.
از طرفِ دیگر، حفظ و ارتقای دانشِ نوشتاری و زبانی هم نیازمندِ پیوستگی در نوشتن و مراجعۀ مرتب به مهمترین کتاب‌ها (کتاب‌های بالینی) است.
پیشنهادهای دکتر فهیمه شانه: کتاب بالینی برای یوایکس رایتر
در زمینۀ تجربه‌نویسی، چه توقعی از یک یوایکس رایتر می‌رود؟
- در اختیار داشتنِ دایرۀ وسیعی از واژگان
- تبحر در چیدمان کلمات
- تبحر در نوشتارِ پاکیزه
- مهارتِ ساده‌نویسی
- تمرینِ مداوم
- توانابودن در نوشتن به لحن‌ها و سبک‌های مختلف
۷ کتاب بالینی برای یوایکس رایتر به پیشنهاد دکتر فهیمه شانه
می‌خواهید یک تجربه‌نویسِ متبحر باشید؟ خب، این فهرست کمک‌تان می‌کند:
آیین نگارش – احمد سمیعی گیلانی
احمد سمیعی گیلانی از بزرگانِ ادبیات و زبان‌شناسی‌ست. نامِ او به‌عنوان یک استاد و مؤلفِ آثارِ درس‌آموز برای هر نویسندۀ حرفه‌ای آشناست.
دکتر شانه کتاب آیین نگارش نوشتۀ احمد سمیعی گیلانی را به‌عنوان اولین گزینه از مجموعه کتاب بالینی برای یوایکس رایتر پیشنهاد می‌کند.
ساده‌نویسی همان چیزی‌ست که انتظار می‌رود از آیین نگارش دکتر سمیعی بیاموزیم. در هر سن و سال یا هر سطحی از مهارتِ نوشتن که باشیم، این اثر برایمان مفید است.
فرهنگ فارسی عامیانه – ابوالحسن نجفی
مرحوم ابوالحسن نجفی با خدمات متنوعِ خود به‌عنوان ویراستار، مترجم و زبان‌شناس، قلۀ بلندی در حوزۀ ادبیات است. از جمله یادگارهای خواندنی و مفیدِ او، فرهنگ فارسی عامیانه است.
فاصله گرفتن از مردم سمّ مهلکی برای یک نویسنده است. فرهنگِ عامیانه کمک می‌کند تا به زبانِ مردم نزدیکتر شویم و با شگفتی‌های زبانی آن‌ها آشنا شویم.
البته فراموش نکنیم که فرهنگ‌ها نیاز به به‌روزرسانی دارند و هر فرهنگ مربوط است به زمانۀ خودش، اما می‌تواند درس‌آموز و یک پلّه برای رشد باشد.
فرهنگ‌ها کتاب‌هایی برای خواندن از ابتدا تا انتها نیستند بلکه کتاب‌های ورق‌زدنی‌اند. در فرهنگ‌ها باید تفرح کرد و قدم زد.
در خواندنِ کتاب فرهنگ فارسی عامیانه از جدولِ مراتبِ زبان غافل نشوید که در شناختِ «زبان گفتن» و «زبان نوشتن» بسیار کاربردی‌ست.
آموزش داستان‌نویسی – پای کوربت، ترجمۀ محسن سلیمانی
فن‌ها و تمرین‌های کتاب آموزش داستان‌نویسی در کنارِ مطالبِ کم‌حجمش، ورزدهندۀ خوبی برای یک علاقه‌مند به نوشتن است.
به زبان آدمیزاد – رضا بهاری
ولنگاری زبانی و شلخته‌نویسی در روزنامه‌ها و مجله‌ها و وب بیداد می‌کند. دسترس‌پذیرترشدنِ رسانه، به بی‌دانشی دامن زده و راه را برای نوشتن سلیقه‌ای و آشفته باز کرده است.
از آنجایی که ظاهراً عرصۀ نوشتن و طبابت تنها عرصه‌هایی‌اند که هیچکس در آن‌ها احساسِ بی‌تخصصی نمی‌کند، نوشتنِ نادرست مثلِ اسب می‌تازد.
یک یوایکس رایترِ ماهر، از این نقص برکنار است.
رضا بهاری در کتاب به زبان آدمیزاد از شلخته‌نگاری در نوشتار گفته و راهکارهایی برای حرکت به‌سمت پاکیزه‌نویسی ارائه داده است.
اگر به پاکیزه‌نویسی علاقه‌مندید، از زبان آدمیزاد غافل نشوید.
نگارش دانشگاهی: پاراگراف‌نویسی – علی‌اصغر سلطانی
کوتاه‌نویسی یک اصل در تجربه‌نویسی است؟ پس چه بهتر که بفهمیم پاراگراف چیست و چطور یک پاراگراف سالم و مؤثر بنویسیم.
در خواندنِ کتاب پاراگراف‌نویسی بیش از هر چیز بر فرمول‌های پاراگراف‌نویسی و انواعِ پاراگراف (چرخشی، پرسشی و…) متمرکز شوید.
دستور خط فارسی
فراگیریِ هر چیزی، نیازمندِ یکپارچگی‌ست. اگر میلیون‌ها نفر همزمان به یک زبان حرف نمی‌زدند، آن زبان هرگز فراگیر نمی‌شد. نوشتنِ یکپارچه هم به فهمِ همسان کمک می‌کند.
دستور خط فارسی که زیر نظر استادانِ متبحرِ زبان‌شناسی و ادبیات تهیه شده، مبنای مهمی برای درست‌نویسی‌ست.
این کتابِ مرجع، از مهمترین‌های فهرست کتاب بالینی برای یوایکس رایتر محسوب می‌شود، چرا که نوشتن به‌شکلِ درست، پیش‌نیازِ خلقِ ریزه‌نوشته‌های صریح و شفاف است.
فرهنگ املایی فارسی
نوشتنِ سالم به دست نمی‌آید مگر با یادگیری املای درست و یکپارچۀ کلمات، کلمات مرکب و….
رجوع مرتب به فرهنگ املایی فارسی کمک خوبی در مسیرِ درست‌نویسی‌ست.
